Warszawa, miasto o bogatej historii i kulturowym bogactwie, skrywa w swoich zaułkach miejsce pełne niezwykłych odkryć – Państwowe Muzeum Etnograficzne. To tutaj odbywa się fascynująca podróż przez różnorodne kultury i tradycje, zarówno te bliskie, jak i te odległe.
Historia Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie
Muzeum Etnograficzne w Warszawie, założone w roku 1888, jest jednym z najstarszych i największych muzeów etnograficznych w Polsce. Bogactwo jego zbiorów obejmuje szeroki wachlarz przedmiotów, począwszy od ludowych dzieł sztuki, strojów, rzemiosła, rzeźb, malarstwa po rozmaite artefakty pochodzące z takich regionów jak Europa, Afryka, Australia, Oceania oraz Ameryka Łacińska i Południowa. Polska kolekcja stanowi o sile tego miejsca, zaliczając do siebie około 13 500 eksponatów stałych oraz ponad 1000 depozytów.
Historia tej instytucji nie była jednak pozbawiona dramatów. Do wybuchu II wojny światowej, biblioteka muzealna była jedną z najbogatszych etnograficznych kolekcji w kraju. Niestety, rozpoczęcie działań wojennych i bombardowania Warszawy spowodowały całkowitą destrukcję muzeum, a wiele z kolekcji uległo zniszczeniu bądź zostało utracone. W 1959 roku muzeum zyskało nową siedzibę – ruiny budynku Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przy skrzyżowaniu ulic Kredytowej i Mazowieckiej. Odbudowa tego XIX-wiecznego edyfikatora została zaplanowana na lata 1962–1972, a ponowne oficjalne otwarcie muzeum w nowej lokalizacji miało miejsce 15 grudnia 1973 roku.
Obecnie muzeum dysponuje stałą ekspozycją, biblioteką z zasobem około 26 000 tomów, Pracownią Fotografii i Filmu oraz Centralnym Magazynem Kolekcji Muzealnych. Instytucja nieustannie angażuje się w tworzenie wystaw czasowych, prowadzenie projektów badawczych oraz działalność wydawniczą. W przeszłości wydawała własne czasopismo “Zeszyty Muzealne”, a od 2009 roku rozpoczęła publikację nowego kwartalnika “Etnografia Nowa”.
Rozwój muzeum był kontynuowany również dzięki wsparciu finansowemu, które otrzymało w 2011 roku. Pozyskane środki pozwoliły na renowację budynku oraz stworzenie przestrzeni dedykowanej najmłodszym – dziecięcego muzeum etnograficznego. Oprócz tego muzeum regularnie staje się miejscem różnorodnych wydarzeń i wystaw, jak choćby prezentacja “Kobiece karnawały” z 2015 roku, będąca pierwszym ogólnopolskim studium rytuałów kobiecych obchodzonych na zakończenie okresu karnawałowego.
Zbiory i ekspozycje stałe w Muzeum Etnograficznym
Instytucja ta przechowuje w sobie bogactwo dziedzictwa kulturowego Polski oraz innych regionów Europy i świata, prezentując je poprzez stałe ekspozycje i zmieniające się wystawy czasowe. Wśród wystaw stałych, które przyciągają uwagę zwiedzających, znajduje się ekspozycja o nazwie “Czas świętowania w kulturach Polski i Europy”. Owa prezentacja zanurza odwiedzających w zwyczajach, obrzędach i tradycjach towarzyszących rozmaitym uroczystościom i festiwalom kulturowym, które odgrywają ważną rolę w życiu społeczności lokalnych.
W innym kącie muzeum można odkryć wystawę “Porządek rzeczy. Magazyn Piotra B. Szackiego”, która ukazuje zbiór przedmiotów związanych z rzemiosłem ludowym i codzienną pracą naszych przodków. Narzędzia rolnicze, przybory do hodowli zwierząt, sprzęty używane do przetwórstwa żywności oraz różnorodne artefakty rzemieślnicze są tu prezentowane w oryginalny sposób, ukazując system klasyfikacji opracowany przez etnografa Piotra B. Szackiego. Ta ekspozycja umożliwia zrozumienie, jak niegdyś zorganizowany był świat pracy i tworzenia, jaki porządek panował w dawnych warsztatach.
Natomiast wystawa “Biblia Pauperum. Sztuka ubogich i wykluczonych” przenosi zwiedzających w świat historii zbawienia, opowiedzianej językiem sztuki ludowej. To szczególne miejsce, gdzie można podziwiać twórczość osób często pomijanych i marginalizowanych, a ich dzieła świadczą o niezwykłej kreatywności i sile wyrazu.
Muzeum to nie tylko przestrzeń wystawiennicza, ale również centrum badawcze i edukacyjne, które za pomocą swoich kolekcji – obejmujących folklor, stroje ludowe, rękodzieło, rzeźbę, malarstwo oraz sztukę z różnych zakątków świata, takich jak Europa, Afryka, Australia, Oceania czy Ameryka Łacińska i Południowa – stara się przekazywać wiedzę o bogactwie i różnorodności kulturowej. Zapewnia to miejsce nie tylko fascynującą podróż w czasie, ale również pozwala na refleksję nad współczesnymi interpretacjami tradycji i kultury.
Planowanie wizyty w Muzeum Etnograficznym – cennik, godziny otwarcia, dojazd
W każdy czwartek można zwiedzać ekspozycje stałe muzeum bez opłat. Jest to doskonała okazja do zaznajomienia się z bogactwem kulturowym prezentowanym przez tę instytucję bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów.
W pozostałe dni tygodnia muzeum również zaprasza zwiedzających, choć wtedy wymagane jest nabycie biletu wstępu. Szczegóły dotyczące cen biletów nie są wprost podane, ale można oczekiwać, że opłata za wejście jest niewielka i dostępna dla szerokiego grona odwiedzających.
Godziny otwarcia muzeum są urozmaicone, co pozwala dostosować plan wizyty do indywidualnych potrzeb. W dni powszednie – od wtorku do piątku – zwiedzający mogą korzystać z ekspozycji w godzinach od 11:00 do 19:00, z wyjątkiem czwartku, kiedy to muzeum zamyka się o godzinie 17:00. Weekendy zapewniają również możliwość odwiedzin, gdyż w soboty i niedziele placówka jest dostępna dla gości od godziny 12:00 do 18:00.
Muzeum usytuowane jest w centralnej części miasta, przy ulicy Kredytowej 1. Lokalizacja ta gwarantuje łatwy dostęp zarówno dla osób korzystających z komunikacji miejskiej, jak i dla tych, którzy preferują krótki spacer. Zaledwie pięciominutowy marsz dzieli muzeum od stacji metra Świętokrzyska. Ponadto, dla osób podróżujących z różnych części Warszawy czy z dalszych regionów Polski, doskonałą opcją będzie skorzystanie z tramwajów o numerach 24 lub 48 albo autobusów linii 218, 291 lub 572, które kursują z Dworca Centralnego. Najbliższy przystanek, Świętokrzyska, to punkt, z którego zarówno tramwaj, jak i autobus zapewnią bezproblemowy dojazd do muzeum.
