Buczkowice
województwo śląskie, powiat bielski, gmina Buczkowice, Buczkowice, Beskid Żywiecki, Kotlina Żywiecka
Lokalizacja
49°43'41.159"N, 19°4'9.142"E
Opis
Gmina Buczkowice należy do powiatu Bielskiego w województwie Śląskim. Jej powierzchnia wynosi 19,3 km2, a w jej skład wchodzą sołectwa: Buczkowice, Rybarzowice, Godziszka i Kalna. Buczkowice usytuowane są u stóp szczytów Skalite, Skrzyczne i Magurka, na płaskowyżu Kotliny Żywieckie. Gmina Buczkowice graniczy od wschodu z Jeziorem Żywieckim. Przez gminę przepływa rzeka Żylica. Ze względu na swoje położenie oraz za drogi, które biegną przez gminę, Buczkowice stają się bardzo atrakcyjne turystycznie. Stąd można dostać się do Bielska-Białej, Szczyrku oraz Wisły. Ponad to przez gminę przechodzi droga ze Szczyrku do Żywca. Sąsiadami gminy są: Lipowa, Wilkowice, Szczyrk oraz Łodygowice. Gmina ta ma charakter gminy podmiejskiej i położona jest na terenie pagórkowatym. Na szczytach otaczających Buczkowice występują lasy iglaste. Praktycznie w ogóle (oprócz zboczy Magury oraz Skalistego) nie ma na terenie Buczkowic lasów gospodarczych. Gleby tutaj to głównie piaski gliniaste oraz gliny lekkie. Uprawia się tu buraki pastewne, ziemniaki i warzywa. Znaleźć możemy tutaj liczną zwierzynę, m.in. sarny, jastrzębie, kanie i sowy oraz zające, jelenie, dziki oraz kuropatwy. Na terenie gminy znajduje się wiele tras pieszych wędrówek. Bardzo ciekawą i piękna okolicą jest Dolina Żylicy, która obfituje w niezwykłą roślinność i piękne malownicze krajobrazy. Na terenie gminy znajduje się kilka miejsc noclegowych oraz domów agroturystycznych. Ponad to działa tutaj koło PTTK, które przygotowuje chętne osoby do pieszych wędrówek po górach. Organizuje też cykliczne imprezy np. Wiosenny Rajd Górski. Działa tutaj także koło wędkarskie, które dysponuje własnym stawem rybnym. Gmina Buczkowice należy do Euroregionu Beskidy. Nawiązała współpracę ekonomiczno- kulturalno- edukacyjną z gminami: Tommerup (od 1991 roku) oraz Dobra w Czechach (od 2001 roku).Władze gminy kładą ogromny nacisk na ochronę środowiska naturalnego. Buczkowice realizują projekt "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie Buczkowice", na który udało się pozyskać fundusze z Unii Europejskiej. Gmina jest obecnie w całości zgazyfikowana oraz posiada nowe składowisko odpadów komunalnych (razem z gminą Wilkowice), a także znajduje się tutaj biologiczno - mechaniczna oczyszczalnia ścieków. Początki osadnictwa na tym terenie sięgają XIII/ XIV wieku, kiedy to powstawało „Państwo Żywieckie”. Nie istnieją jednak z tego okresu dokumenty mówiące o miejscowościach obecnie należących do gminy. Po raz pierwszy możemy przeczytać o Rybarzowicach. Dokument z 1581 roku dotyczy wsi rolniczej – "Ribarzowice". „Ribarzowice” miały wtedy należeć do pana na Żywcu- Jana Spytka Komorowskiego. W XVII wieku dzięki osadnictwu pasterzy powstały kolejne wsie zrębowe, czyli: Buczkowice, Godziszka oraz Kalna. Większość osadników to Wołosi przybyli z południowej Europy. Na te tereny przybywali jednak również osoby wcześniej zamieszkujące tereny przy rzece Wiśle. W 1618 roku Mikołaj Komorowski sprzedał tereny te Krzysztofowi Rorowskiemu. Dokumenty z tego czasu mówią o tym, że w Rybarzowicach mieszkało 252 osadników, w Buczkowicach 233, a w Godziszce 102 osoby. Kalnej w tym dokumencie nie było, ale wiemy, że wieś Waska, czyli wcześniejsza nazwa Kalnej istniała już przed rokiem 1630. Wiemy to z „Księgi Małżeństw” parafii łodygowickiej. Nazwa Kalnej pochodzi od łąk, Buczkowice od buczków, które rosły na tym terenie, Rybarzowice od ryb w tutejszej rzece. Pochodzenie nazwy Godziszka może mieć kilka źródeł. Pierwsze źródło to porastający głóg, drugie to grodzenie terenów przez chłopów, a trzecie to godzenie się braci. Buczkowice jak wiemy weszły w skład Państwa Łodygowieckiego. Gospodarzami tych terenów byli Prusacy, później Niemcy i Austriacy. Polska odzyskała je dopiero po II Wojnie Światowej. Turyści mogą zobaczyć sporo miejsc zabytkowych. Zaliczamy do nich kapliczki oraz kościół XIX-to wieczny w Rybarzowicach, kościół i kaplica w Godziszce, kapliczka w Buczkowicach z 1816 roku, młyn i tartak oraz stara piekarnia w Rybarzowicach. Niezwykle ważnym zabytkiem przyrody jest Dąb w Rybarzowicach, który liczy ponad sześćset lat. Z racji ciągłego rozwoju gminy, buduje się na jej terenie wiele nowych domów, gospodarstw i powstaje wiele firm. Wciąż jednak można spotkać XIX wieczne domy mieszkalne zarówno drewniane jak i murowane. W latach 1976 do 1990 były to tereny Gminy Szczyrk. Od 1990 po usamodzielnieniu się gminy nastąpił znaczny rozwój tych terenów. Buczkowice wieś. Powierzchnia wsi wynosi 6, 53 km2. Leży wzdłuż rzeki Żylicy. Graniczy z Rybarzowicami, Szczyrkiem, Godziszką oraz Meszną. Według Andrzeja Komonieckiego, autora Dziejopisu Żywieckiego, nazwa Buczkowice wywodzi się od „Buczków”, czyli od drzew bukowych. Na tym terenie bowiem rosło ich bardzo wiele. Obecnie nie istnieją dokumenty mówiące o czasach, kiedy miejscowość została założona. Dokumenty zebrane pozwalają przypuszczać, że miejscowość ta powstała w drugiej połowie XVI albo początkiem XVII wieku. Wtedy to już miała istnieć wieś Rybarzowice. Do 1608 roku Buczkowice należały do „Państwa Żywieckiego”, które po śmierci Krzysztofa Komorowskiego zostało podzielone na trzy klucze: Suskie, Ślemieńskie oraz Żywieckie. W 1618 roku ziemie Łodygowickie zostały sprzedane Krzysztofowi Rarowskiemu i powstało tzw. „Państwo Łodygowickie”, w którego skład weszły również Buczkowice. Ludność, która osiedliła się na tym terenie to przede wszystkim wołosi. Zamieszkali tu także uciekinierzy z Orawy oraz uciekinierzy wojenni. Wg spisu wyznawców z 1630 roku w Buczkowicach mieszkało 232 katolików oraz jeden heretyk. W 1715 roku w Buczkowicach stacjonowali żołnierze sascy z polecenia Augusta II Sasa „Mocnego”. Mieli oni za zadanie pilnować transportów soli, które przewożono do Austrii. Z powodu wielu kłopotów i klęsk jakie nawiedzały wieś, w 1786 roku cesarz Józef II ograniczył pańszczyznę jaka była narzucona mieszkańcom Buczkowic. Pierwsza pieczęć pojawiła się początkiem XIX wieku. W XIX wieku wieś wciąż była nawiedzana przez różne zarazy i epidemie, m.in. tyfus głodowy, febra, wodna puchlizna oraz cholera. W 1852 roku we wsi mieszkało 790 ludzi w 131 domach. Pierwszą drogę łączącą Buczkowice z Bielskiem budowano w latach 1829 do 1838, co umożliwiło mieszkańcom przemieszczanie się i szukanie pracy w innych miejscowościach. Mimo wielu nieurodzajów, wiek XIX przyniósł rozwój wsi: uregulowano Żylicę, rozwijała się gospodarka leśna, otwarto posterunek austriackiej żandarmerii, rozwijał się tartak dworski zwany „pańską piłą”, działały młyny. W 1872 roku otwarto fabrykę mebli giętych, której właścicielem był Józef Kubica. Druga, na tym terenie fabryka mebli należała do Emilii i Rudolfa Wagnerów. Wieś ta była miejscowością przemysłową. W tym czasie powstawały także organizacje, takie jak: Kółko Rolnicze, Kółko Pszczelarskie, Straż Ogniowa, czy Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (1909 ). W 1899 roku w Buczkowicach mieszkało już 1400 ludzi. W 1910 roku budowana była droga pomiędzy Łodygowicami, Żywcem oraz Szczyrkiem i przebiegała ona przez Buczkowice. W czasie I Wojny Światowej, w Buczkowicach panował głód, a następnie przyszły zarazy tyfusu plamistego oraz hiszpanki. Zła sytuacja przyczyniła się do wzrostu antysemityzmu w Buczkowicach. Pierwszym wójtem po wojnie został Józef Kubica. Z powodu epidemii czerwonki, która wybuchła w 1919 roku, mieszkańcy nie mogli się kontaktować z osobami z innych miejscowości. Wg kolejnego spisu ludności z 1920 roku wiemy, że mieszkało wtedy w Buczkowicach 3000 ludzi w 350 domach. W wyborach w 1922 roku za wójta wybrano Jana Gluzę. W latach 20-tych XX wieku powstały tu organizacje: Związek Strzelecki, Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej, Stowarzyszenie byłych Wojskowych, Koło Ligi Obrony powietrznej i Przeciwgazowej, Koło Polskiego Czerwonego Krzyża oraz Związek Powstańców Śląskich. Wiele osób w tym czasie wyjechało z Buczkowic i w 1929 roku mieszkały tu 2333 osoby. W czasie II Wojny Światowej w Buczkowicach znajdował się magazyn termosów i beczek dla Niemców walczących w Afryce. W tym czasie wysiedlono około 40 mieszkańców wsi. Działała tutaj grupa partyzancka, wielu mieszkańców należało do ruchu oporu. Wyzwolenie Buczkowic miało miejsce 5 kwietnia 1945 roku. Niemcy podczas ucieczki zniszczyli 29 budynków.Pierwszym sołtysem po wojnie został Antoni Urbański. W 1946 roku w Buczkowicach mieszkało 3050 ludzi. Od 1955 roku Buczkowice były samodzielną gromadą. Do tego czasu należały do Zbiorczej Gminy Bystra- Wilkowice. Po wojnie nastąpił szybki rozwój wsi. Zelektryzowano i zgazyfikowano wieś, ruszyły fabryki , zmodernizowano budynki oraz drogi. Buczkowice obecnie są siedzibą gminy o tej samej nazwie.
Zdjęcia
Multimedia
https://maps.google.pl/maps/ms?msid=209281464459345141047.0004d6f581a6d5ceeb0a4&msa=0&ll=49.728113,19.069219&spn=0.023691,0.066047
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/%C5%BBylica_Buczkowice.JPG
Na podstawie
http://bip.ugbuczkowice.rekord.pl/
http://www.starostwo.bielsko.pl
Dane oparte na opracowaniu stworzonym przez: F. Kubica, A. Moczek, E. Szczotka, G. Łaciak, B. Foryś
Tagi
zabytek, architektura, dom, kamienica, budynek, zamek, pałac, dwór, dworek, pomnik, posesja, nieruchomości, archeologia, sztuka, malarstwo, rzeźba, grafika, teatr, muzyka, zespół muzyczny, chór, biblioteka, ośrodek kultury, szkoła, gwara, folklor, etnografia, kultura, muzeum, galeria, literatura, książka, kościół, kaplica, plebania, cmentarz, wiara, wierzenia, zwyczaje, legendy, rzemiosło, gospodarstwo, zagroda, folwark, przyroda, natura, park, rezerwat, ochrona, hasło, informacja
