Julian Fałat

województwo śląskie, powiat bielski, gmina Wilkowice, Bystra, ul. Juliana Fałata 34, Beskid Śląski

Opis

Julian Fałat (1853 – 1929) polski malarz, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów, przedstawiciel realizmu i impresjonistycznego pejzażu, zamieszkał w Bystrej po ustąpieniu ze stanowiska dyrektora krakowskiej ASP. Przenosi się do tej beskidzkiej wsi wraz z żoną i trójką dzieci w 1910 roku i mieszka tu z przerwą 1919 - 1922, kiedy zamieszkuje w Toruniu aż do śmierci w roku 1929. Jego prochy złożono na cmentarzu w Bystrej w rodzinnym grobowcu. W miejscu tym pochowano również synów malarza oraz jego brata księdza prałata Józefa Fałata.

Zanim artysta osiadł w Bystrej na stałe odwiedzał  ją wcześniej – po raz pierwszy w 1883 roku w poszukiwaniu motywów malarskich, w 1902 i 1905 roku ze względów zdrowotnych odwiedza, jako pacjent, sanatorium dr. Jekelesa. W 1909 roku kupuje willę letniskową, która po przebudowie staje się domem dla artysty i jego rodziny – żony Marii, córki Heleny i dwóch synów: Lucjana i Kazimierza.

‘Czasy bystrzyńskie’ Juliana Fałata to jeden z najpłodniejszych okresów w jego twórczości. Tematyką jego prac są przede wszystkim krajobrazy Beskidów i Bystrej oraz portrety jej mieszkańców.  „Fałatówka” to także miejsce spotkań artysty ze swoimi przyjaciółmi. Wśród nich warto wymienić Jacka Malczewskiego, Wojciecha Kossaka i Kornela Makuszyńskiego. W Bystrej malarz był dość popularną postacią, a sam znał osobiście niemal wszystkich jej mieszkańców.

Po śmierci Juliana Fałata majątkiem zarządzali syn Kazimierz i córka Helena. Po śmierci Heleny, Kazimierz w pracowni ojca otworzył dla letników kasyno i wynajął ją Towarzystwu Przyjaciół Bystrej. W 1935 roku pracownia spłonęła i nie została odbudowana.

Po roku 1945, kiedy Kazimierz wyjeżdża do Anglii, willę upaństwowiono i otwarto w niej przedszkole, a potem dom wczasowy Związku Zawodowego Artystów Polskich. Od 1949 do 1968 roku willa była budynkiem mieszkalnym.  Po wyprowadzeniu się jej mieszkańców, dzięki staraniom ówczesnego dyrektora Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej, Stanisława Oczki oraz Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Juliana Fałata, „Fałatówka” została przekazana bielskiemu muzeum. Po generalnym remoncie w 1973 roku oficjalnie otwarto Muzeum Juliana Fałata.

Tagi

malarstwo, artysta, akwarela, Bystra